ศาสนาพุทธมีหลากหลายพิธีกรรม โดยบางพิธีอาจจะแตกต่างกันออกไปบ้างในแต่ละภาค แต่ๆ....ก็มีบางพิธีที่ หลายต่อหลายคนจำสับสนกันนั่นก็คือ "ทอดผ้าป่ากับทอดกฐิน" นั่นเอง วันนี้ KAMYUI มาไขว่า เหมือนหรือต่าง? Q&Aทอดผ้าป่ากับทอดกฐิน อยากรู้ไหมทำไมบางคนถึงจำสับสนกันนะ...1. ประวัติความเป็นมาพิธีทอดผ้าป่า เรื่องราวก็เริ่มตั้งแต่สมัยพุทธกาล มีเทพธิดาองค์หนึ่งชื่อว่าเทพธิดาชาลินี เมื่อนางเห็น พระอนุรุทธะ กำลังเดินหาผ้าเพื่อไปทำจีวรนั้น เกิดอยากถวาย แต่ครั้นนั้น พระพุทธเจ้ายังไม่ทรง มีพระบรมพุทธานุญาตให้พระภิกษุรูปใดรับผ้าจีวรโดยตรง เทพธิดาจึงนำผ้าทิพย์ที่เสกขึ้นมาไปวางบน "กองหยากเยื่อ" ให้ดูกับเหมือนว่าเป็นผ้าที่มีคนทิ้งแล้ว เมื่อพระอนุรุทธะเห็นผ้าผืนนั้นวางอยู่บนกองหยากเยื่อเลยเอาไปทำจีวรได้ ด้วยเหตุการณ์นี้คนที่อยากถวายผ้าจีวรแด่พระภิกษุ จึงนำไปวางทิ้งตามป่าหรือตามกองขยะ เพื่อให้พระภิกษุได้นำไปย้อมทำเป็นผ้าจีวรได้ โดยไม่ผิด..ผ้าที่ภิกษุจะนำไปทำเป็นจีวรได้นั้น ต้องเป็นผ้าที่ทิ้งแล้ว..พิธีทอดกฐิน เรื่องราวเริ่มตั้งแต่สมัยพุทธกาล ครั้นพระพุทธเจ้าเสด็จไปชั้นดาวดึงส์โปรดพุทธมารดาเป็นเวลา 3 เดือน(1 พรรษา) และเสด็จกลับลงมายังโลกมนุษย์ หรือที่เรียกว่าวันออกพรรษา ที่มีประเพณีการตักบาตรเทโวโรหณะเพื่อรับเสด็จพระพุทธเจ้าลงมาจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จลงมาถึงโลกมนุษย์แล้ว พระภิกษุที่อยากจะมาเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้าตอนก่อนเข้าพรรษา จึงรีบเดินทางมาเฝ้า เนื่องด้วยความรีบและสภาพถนนที่พึ่งผ่านหน้าฝน ทำให้จีวรที่สวมใส่นั้นเปรอะเปื้อน เมื่อภิกษุมาถึงที่ที่พระพุทธเจ้าเสด็จประทับอยู่นั้นพระพุทธเจ้าจึงมีพุทธานุญาตให้ภิกษุรับผ้ากฐิน หลังออกพรรษาได้..นางวิสาขาจึงได้เป็นคนแรกที่ถวายผ้ากฐิน.. 2. ข้อจำกัดพิธีทอดผ้าป่า- ต้องมีพระภิกษุสงฆ์อย่างน้อย 1 รูปขึ้นไปมาทำพิธี- สามารถทำได้ตลอดทั้งปี โดยแต่ละครั้งไม่จำกัดจำนวนกองผ้าป่าพิธีทอดกฐิน- ต้องมีพระภิกษุร่วมทำพิธี 5 รุปขึ้นไปและทั้ง 5 รูปนั้นต้องเป็นพระภิกษุที่จำพรรษาอยู่ครบไตรมาส- วัดที่สามารถทอดกฐินได้ ต้องมีพระภิกษุสงฆ์จำพรรษาอยู่ในวัดนั้นอย่างน้อย 5 รูป- แต่ละวัดสามารถทอดกฐินได้ ปีละเพียงครั้งเดียวเท่านั้น- สามารถทำพิธีได้ตั้งแต่วันออกพรรษาคือ ขึ้น 15 ค่ำเดือน 11 จนถึง ขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 หรือวันลอยกระทง (ระยะเวลา 1 เดือนหลังจากออกพรรษา)..พิธีทอดผ้าป่าไม่จำกัดระยะเวลาแต่พิธีทอดกฐินจะทอดหลังออกพรรษาเท่านั้น.. 3. ขั้นตอนในพิธีพิธีทอดผ้าป่าจัดตั้งองค์ผ้าป่า สิ่งสำคัญที่จะต้องมีคือ ผ้า ,กิ่งไม้ (ตอนถวายจะไม่เจาะจงพระรูปไหน)จุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย พร้อมกล่าวสมาทานศีล 5กล่าวนะโมแล้วก็กล่าวถวายผ้าป่าเมื่อกล่าวถวายเสร็จ พระสงฆ์จะมาพิจารณาผ้าพระสงฆ์ก็จะกล่าวอนุโมทนาบุญ เเล้วกรวดน้ำ รับพรพระ ถือเป็นอันเสร็จพิธีทอดกฐินเมื่อพร้อมแล้วจุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย เเละอาราธนาศีล 5จากนั้น เจ้าภาพจะเริ่มกล่าวคำถวายผ้ากฐินเมื่อพระสงฆ์รับผ้ากฐินแล้ว ก็จะประชุมสงฆ์ว่าจะมอบให้ผ้ากฐินแก่พระรูปใด(กรานกฐิน)พระสงฆ์ก็จะกล่าวอนุโมทนาบุญ เเล้วกรวดน้ำรับพร ถือเป็นเสร็จสิ้นพิธี 4. คำถวายพิธีทอดผ้าป่า...อิมานิ มะยัง ภันเต, ปังสุกูละจีวะรานิ, สะปะริวารานิ,โอโณชะยามะ, สาธุ โน ภันเต, ภิกขุสังโฆ, อิมานิ, ปังสุกูละจีวะรานิ, สะปะริวารานิ, ปะฏิคคัณหาตุ, อัมหากัง, ทีฆะรัตตัง, หิตายะ, สุขายะ. นิพพานายะจะ ฯ... ข้าแต่พระภิกษุสงฆ์ผู้เจริญข้าพเจ้าทั้งหลายขอน้อมถวายผ้าบังสุกุลจีวร พร้อมด้วยเครื่องบริวารทั้งหลายเหล่านี้แด่พระภิกษุสงฆ์ขอพระภิกษุสงฆ์จงรับผ้าบังสุกุลจีวรพร้อมด้วยเครื่องบริวารทั้งหลายเหล่านี้ของข้าพเจ้าทั้งหลายเพื่อประโยชน์เพื่อความสุขเพื่อมรรคผลนิพพานแก่ข้าพเจ้าทั้งหลายตลอดกาลนานเทอญพิธีทอดกฐิน...อิมัง มะยัง ภันเต, สะปะริวารัง, กะฐินะจีวะระทุสสัง, สังสสะ, โอโณชะยามะ, สาธุ โน ภันเต, สังโฆ, อิมัง สะปะริวารัง, กะฐินะทุสสัง, ปะฏิคคัณหาตุ, ปะฏิคคะเหตตะวาจะ, อิมินา ทุสเสนะ กะฐินัง, อัตถะระตุ, อัมหากัง ฑีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ นิพพานายะจะ ฯ...ข้าแต่พระภิกษุสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลายขอน้อมถวายผ้ากฐินจีวรพร้อมกับเครื่องบริวารทั้งหลายเหล่านี้แด่พระภิกษุสงฆ์ขอพระภิกษุสงฆ์จงรับผ้ากฐินจีวรกับเครื่องบริวารทั้งเหล่านี้ ของข้าพเจ้าทั้งหลายและเมื่อรับแล้วขอจงกรานกฐินด้วยผ้านี้เพื่อประโยชน์และความสุขแก่ข้าพเจ้าทั้งหลายสิ้นกาลนานเทอญฯช่วงQ&A กฐิน?ผ้าป่า?ช่วงเข้าพรรษาทอดผ้าป่าได้ไหม?▶สามารถทำได้ เพราะ การทอดผ้าป่าสามารถทำได้ทุกเวลาและทุกวันถ้ากำลังทอดกฐินเราสามารถทอดผ้าป่าได้ด้วยไหม?▶สามารถทำได้ ที่ชาวบ้านนิยมเรียกกันว่า ผ้าป่าหางกฐิน เขาจะคิดว่าไหนๆก็ทอดกฐินแล้วก็เลยทอดผ้าป่าต่อด้วยเลยเราทอดกฐินวันออกพรรษาเลยได้ไหม?▶สามารถทำได้ เพราะเริ่มตั้งแต่วันออกพรรษาเลย นั่นคือขึ้น 15 ค่ำเดือน 11 ไปสิ้นสุดคือขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 ก็คือวันลอยกระทงนั่นเองคำว่ากฐินหมายถึงอะไร?▶คำว่า กฐิน หมายถึง ไม้สะดึง ซึ่งเมื่อก่อนการจะเย็บจีวรหรือเย็บอะไรก็ตามก็ต้องใช้ไม้สะดึงเพื่อสะดวกต่อการตัดเย็บผ้าบังสกุลกับผ้าจีวรคือกันไหม?▶เหมือนกัน บังสกุล หมายถึง ผ้าที่เปื้อนฝุ่น ในสมัยก่อน การที่พระจะมีจีวรได้ต้องนำผ้าที่คนเขาทิ้งไว้แล้วนั้น นำไปย้อมเป็นจีวร ซึ่งก่อนที่จะย้อมเป็นจีวรนั้น ผ้านั้นก็เป็นผ้าที่เปื้อนฝุ่นมาก่อนอานิสงส์บุญกฐินกับบุญผ้าป่าเหมือนกันไหม?▶อันนี้ไม่สามารถบอกหรือนิยามได้ เอาเป็นว่าการทำความดีนั้น ล้วนได้บุญกุศล จะมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับจิตที่เราตั้งมั่นและตั้งใจในขณะทำบุญนั้น แต่บุญกฐินนั้น1ปีมีเพียงครั้งเดียวต่อวัด (อันนี้ก็จะพิเศษกว่า) สรุปฉบับ KAMYUI^^▶โดยส่วนตัวนะ จำว่าการทอดกฐินจะมีขึ้นช่วงหน้าหนาวเพราะหลังออกพรรษาก็หน้าหนาวพอดี เเละจะจบวันลอยกระทงพอดี ส่วนการทอดผ้าป่ามีได้ทุกวันเลย ถ้าทอดช่วงต้นปีหรือกลางปี นั้นคือทอดผ้าป่าทั้งนั้นเลย▶ส่วนเรื่องพิธีกรรม ทั้ง 2 พิธีนั้นแตกต่างกันไม่มากเลย กฐินจะกล่าวคำถวายกฐินเเละต่อด้วยกรานกฐิน ส่วนทอดผ้าป่าก็กล่าวทอดผ้าป่าโดยพอเมื่อถึงพิธี ไม่ว่าจะเป็นทอดผ้าป้าหรือกฐินนะ ถึงเราจะไม่ได้เป็นเจ้าภาพกองกฐินหรือกองผ้าป่า เราก็มักจะเอาชุดสังฆทานหรือปัจจัยร่วมด้วยเสมอเลย ช่วงนี้เข้าพรรษาแล้วพอออกพรรษา อยากจะบอกบุญทุกคนค่ะว่า กฐิน 1 ปีมีครั้งเดียว อย่าลืมไปทำบุญทอดกฐินกันนะคะ ขออนุโมทนาบุญกับทุกท่านด้วยค่า^^คำคมประจำบทความ...การทำความดีไม่ว่าจะทำอะไรบุญย่อมเกิดเสมอ...ภาพปกและภาพประกอบบทความโดยนักเขียนอัปเดตข่าวสาร และแหล่งเรียนรู้หลากหลายแบบไม่ตกเทรนด์ บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !