พระแม่สรัสวดี เทวีแห่งปัญญาความรู้ บูชาอย่างไร บทสวดบทไหน...

หนึ่งในเทวีฮินดู ที่มีผู้นิยมบูชาเป็นอย่างมากย่อมมีพระแม่สรัสวดี หรือพระแม่สุรัสวดีเทวีแห่งปัญญาความรู้ เชื่อกันว่าผู้ที่บูชาจะได้รับประทานพรทั้งด้านปัญญา ทรัพย์และความสมบูรณ์ให้เกิดแก่ชีวิต แล้วประวัติความเป็นมาของ พระแม่สรัสวดีและวิธีการบูชาอย่างไร ถึงจะสัมฤทธิ์ผลวันนี้สยามคเณศดอทคอม จะมาเผยให้ได้ทราบกันค่ะ

พระแม่สรัสวดี เทวีแห่งปัญญาความรู้ บูชาอย่างไร

พระแม่สรัสวดี คือ ชายาของ พระพรหม (ผู้สร้างโลก) และ เป็นตัวแทนแห่ง ปัญญาความรู้ อีกทั้งความงามของพระแม่สรัสวดีผู้บูชาสามารถมองเห็นและรู้สึกได้ทุกคน นั่นคือความงามแบบ สุขุม นิ่ง เยือกเย็น ดูฉลาด พระนามของพระแม่สรัสวดี นั้นออกเสียงเรียกได้อีกหลายวิธี เช่น พระแม่สรัสวตี พระแม่สุรัสวดี พระแม่สุรัสวตี ฯลฯ

กำเนิดของพระสรัสวดี

การกำเนิดของพระสรัสวดี หรือ พระสุรัสวดี แบ่งออกเป็นสองความเชื่อ

ความเชื่อที่ 1 ทรงเป็นธิดาแห่งพระทักษะ และนางประสูตร
ความเชื่อที่ 2ในมหากาพย์มหาภารตะนั้นมีการกล่าวถึงว่า พระกฤษณะคือผู้สร้างพระสุรัสวตี และคัมภีร์พระเวทขึ้นมาพร้อมกันจากจิตใจของพระองค์

พระแม่สุรัสวตีถือว่าเป็นเทพแห่งพระเวททั้งปวง

พระแม่สรัสวตีจึงเปรียบเสมือนครู อาจารย์ พระองค์คือเทวีแห่งสรรพความรู้ วิชาการอันล้ำลึก วิทยาการอันก้าวหน้า พระองค์คือสัญลักษณ์แห่งงานศิลปะทุกแขนง ทั้งการวาดเขียน การดนตรี อักษรศาสตร์ การแต่งตำรา การเขียนหนังสือ พระองค์คือเทวีแห่งปรีชาญาณอันชัดเจนแจ่มแจ้ง การเล่าเรียน ศึกษาหาความรู้

พระองค์ยังเป็นผู้ให้กำเนิดบทสวดมนต์บทแรกของจักรวาล ชาวฮินดูยังนับถือพระสรัสวดีเป็น เทวีแห่งเวทมนต์ คาถา และการประกอบพิธีกรรม หากมีการประกอบพิธีบูชาเทพหรือเทศกาลใดๆ แล้ว ถ้าอัญเชิญ พระพิฆเนศ เป็นเทพองค์แรกก็จะทำให้พิธีนั้นๆเกิดสิริมงคลขึ้น และการอัญเชิญ พระแม่สรัสวตี ร่วมด้วย ก็ย่อมบันดาลให้การสวดมนต์และการประกอบพิธีกรรมทุกขั้นตอน ดำเนินไปอย่างศักดิ์สิทธิ์ มีพลังเข้มข้นและมีประสิทธิภาพสูงสุด

สิ่งที่พระสรัสวดีทรงโปรด

พระสรัสวดีทรงโปรดการแสดงดนตรี การบรรเลงบทเพลง การร้องเพลงถวาย การอ่านบทกวีถวาย ฯลฯ ผู้บูชานิยมเปิดเพลง หรือบรรเลงดนตรีที่มีท่วงทำนองประณีตงดงามถวายแด่พระองค์ ไม่ว่าจะเป็นเครื่องดนตรีประเภทใดท่านก็โปรดทั้งสิ้น เช่น พิณ จะเข้ ขิม ไวโอลีน กีต้าร์ เปียโน กลอง ฯลฯ

ลักษณะ ของพระแม่สุรัสวดี

พระแม่สุรัสวดีมี 4 พระหัตถ์ 2 พระหัตถ์ทรงเครื่องดนตรีที่เรียกว่า วีณา (จะเข้ของอินเดีย) พระหัตถ์ข้างอื่นๆ ถือลูกประคำและคัมภีร์พระเวทมีหงษ์ พระแม่สุรัสวตีประทับบนดอกบัวสีขาว มีพาหนะทั้งหงษ์และ นกยูงอยู่เคียงข้าง

บางลัทธิ อาจจะวาดให้พระองค์ทรง ขลุ่ย สังข์ คันศร คฑา บ่วง ลูกบด ประตัก ฯลฯ แล้วแต่จิตรกรจะสร้างสรรค์ขึ้น สำหรับพาหนะของพระแม่สรัสวดีคือ หงษ์ และ นกยูง เน้นที่สีขาว บางครั้งก็ทรงประทับบนดอกบัวสีขาว

แม้ว่าพระสรัสวดีจะเป็นชายาของพระพรหม แต่ก็มักจะปรากฎเดี่ยวๆ ไม่ค่อยปรากฏคู่กับพระพรหมเท่าใดนัก หรือมักปรากฎพร้อมกับพระพิฆเนศและพระแม่ลักษมี ในรูปภาพบูชาแบบ ตรีเอกานุภาพ (พลังทั้งสาม) หรือปรากฎพร้อมพระแม่ลักษมีและพระแม่อุมา ในรูปภาพบูชาแบบ ตรีศักติ (พระแม่ทั้งสาม) มากกว่า

ในทางศาสนาพุทธ พระสรัสวดี ก็มีพุทธคติเป็นเทพแห่งการศึกษา โดยเฉพาะในพุทธนิกายมหายานนั้น ก็มีความสำคัญรองจาก พระนางปรัชญาปารมิตา และ พระนางตารา (ข้อมูลของ อ.กิตติ วัฒนะมหาตม์)

ผู้ที่บูชาพระสรัสวตีนั้น จึงมักเป็น นักเรียน นักศึกษา ผู้มีอาชีพเป็นครู นักวิจัย นักวิชาการ นักโบราณคดี ผู้ที่อยู่ในแวดวงแพทย์ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี ฯลฯ

นอกเหนือจากวิชาชีพวิทยาศาสตร์ แพทยศาสตร์ และครุศาสตร์แล้ว ผู้ที่สมควรบูชาพระแม่สรัสวดีก็ยังมีสายวิชาชีพศิลปะ การวาดเขียน การแต่งเพลง การดนตรีทุกแขนง ตลอดจนสายนิเทศศาสตร์ นักเขียน นักข่าว นักพูด นักบรรยาย ฯลฯ จริงๆ แล้วก็เรียกได้ว่าครอบคลุมแทบทุกสาขาอาชีพเลยทีเดียว

วันบูชาพระแม่สรัสวดี

เทศกาลสำคัญขององค์พระแม่สรัสวดี คือ เทศกาลวสันตะ ปัญจมี ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 ของทุกปี มีการประกอบพิธีบูชาพระสรัสวตีทั้งวันทั้งคืน พร้อมทั้งแห่เทวรูปไปทั่วเมือง และทำการสรงน้ำ หรืออัญเชิญลงสรงน้ำในแม่น้ำ เช่นเดียวกับวันคเณศจตุรถี มีการตกแต่งบ้านเรือนและเทวาลัยของพระองค์ด้วยดอกดาวเรือง ดูสวยงามไปทั้งเมือง การประกอบพิธีในเทศกาลนี้ก็เพื่อต้อนรับการมาของฤดูใบไม้ผลิ หรือวสันตฤดูนั่นเอง

แท่นบูชา หรือ หิ้งบูชาพระแม่สรัสวดี

ควรปูด้วยผ้าสีขาว หรือสีเหลือง สามารถใช้ผ้าลายดอกไม้ หรือลายไม้
เทวาลัยหรือศาลของพระองค์ก็ควรทาด้วยสีขาว
ดอกไม้ที่พระองค์โปรดคือดอกดาวเรือง ดอกบัว ดอกมะลิ

เครื่องหอมที่จะใช้วาง หรือจุดถวาย

ควรมีกลิ่นแก่นจันทน์ ไม้จันทน์ กลิ่นกฤษณา กลิ่นดอกบัว กลิ่นมะลิ
การถวายขนมก็เช่นเทพองค์อื่นๆ คือ ขนมรสหวาน มีกลิ่นหอม ไม่มีส่วนผสมของเนื้อสัตว์

สำหรับผลไม้ก็ถวายได้ทุกชนิด

แนะนำให้ถวายมะพร้าว เนื่องจากถือว่าเป็นผลไม้ที่อยู่สูง มีความสะอาดบริสุทธิ์ ที่นิยมถวายยังมี กล้วย ส้ม เงาะ อ้อย มะม่วงสุก แอปเปิ้ล มะละกอ ฯลฯ

คาถาบูชาพระแม่สรัสวดี

มีหลายบท เลือกสวดบทใดบทหนึ่ง (หรือสวดทั้งหมด)
การสวดนั้นจะออกเสียงพระนามของพระองค์ว่า

สรัสวดี, สรัสวตี, สุรัสวดี, สุรัสวตี ฯลฯ ก็ได้ตามถนัด
(ก่อนการสวดบูชาจะต้องสวดมนต์ต่อพระพิฆเนศก่อนเสมอ)

- โอม ชยะ ศรี สรัสวตี มาตา (สามจบ)
- โอม ศรี สรัสวะติไย นะมะห์ (สามจบ)
- โอม สรัสวตี นะมัส ตุภะยัม
วาระเท กามะรูปินี
วิทยา รัมภัม กะริชยามิ
สิทธิ ภะวะตุ เม สะทา (หนึ่งจบ)

คำแปล : โอม พระแม่สรัสวดีเทวีผู้สูงศักดิ์
ข้าพเจ้าขอศิโรราบแด่พระองค์ และจะถ่อมตนอยู่เสมอ
พระองค์คือผู้ประทานทุกสิ่งที่ข้าพเจ้าปรารถนา
ข้าพเจ้าจะร่ำเรียน ค้นคว้าสรรพความรู้จากท่าน
และขอพระองค์ประทานพรให้เกิดความสำเร็จแก่ข้าพเจ้าด้วยเถิด

บทความที่คุณอาจสนใจ